Med musikken som våpen

MOLDE (Dagsavisen): - Først og fremst er eg musikar som ser på jazzen som vår tids mest frigjerande kraft, seier Atzmon, kritikarrost jazzsaksofonist.

Med sitt Orient House Ensemble spelte han mest musikk frå det nyaste albumet «The Tide has Changed» måndag kveld. Etter tittelsporet kom «And So Has We», etterfølgt av sin nydelege versjon av Ravel-klassikaren omdikta til «Bolero At Sunrise», så «Autumn in Bagdad» og «London To Gaza», alvorlege songar krydra med stor ironi frå scena. Det var ein vakker konsert der vi også fekk jazzklassikarar som «The Nearness Of You», og med ønskje om ei betre verd for alle undertrykte, ein tributt til Louis Armstrong med «What A Wonderful World».

Bassisten i det framifrå bandet er Yaron Stavi også frå Israel, trommeslagaren Eddie Hick og pianisten Frank Harrison frå England. Dit emigrerte Atzmon i 1994, og reiser verda rundt både som musikar og aktivist i solidaritet med det palestinske folket. I 2003 gav han ut «Exile», med palestinske Reem Kelani som vokalist, kåra til beste jazzplate i England. Gjestevokalist på det nyaste albumet er Toli Atzmon.

Forfattaren

- Den siste plata mi er også ein hyllest til den arabiske våren, seier Amon.

Saman med siste plate har han også med seg den siste boka «The Wandering Who?», med tittelen «A Study of Jewish Identity Politics». I 2002 gav han ut romanen «Guide to The Perplexed» som på norsk fekk tittelen «En veiledning til de forvirrede». Det er ein framtidsroman frå 2052 der den palestinske staten har vore ein røyndom frå vår tid og Israel som stat ikkje er meir. I 2002 spelte han på Vossa Jazz, og sa til meg at det finst ikkje noko autentisk i det som vert kalla «jødisk musikk». Klezmer-musikken dreier seg om Balkan og austeuropeisk og orientalsk musikk. Resten er palestinsk.

Musikken er bodskapen

- Med jamne mellomrom vert eg skulda for antisemittisme, men eg er sjølv jøde, gift med ein jøde, i ein jødisk familie. Det eg kritiserer er ikkje sionistisk rasisme. Eg kritiserer ikkje jøden, men politikken til ein stat som kallar seg jødisk. Så lenge ein ser på seg som det utvalde folket, blir det ikkje fred i Midtausten. Eg ser ikkje på meg sjølv som politisk kunstnar, men eg ser på jazz som ei form for motstand, og eg vil bringe ånda frå Coltrane til Bagdad og til Gaza, seier han, og fortset:

- Det er musikken som symboliserer det vakre, det som kan endre hjarta til folk, enten det er Coltranes «Naima» eller ein song som «Beautiful Love». Musikken er ingen ideologi, ingen bodbringar, musikken er sjølve bodskapen. Eg tenestegjorde i det israelsk militæret, men det var å vere busett på annan manns land eg ikkje heldt ut. Difor er musikken min stundom også full av sinne.

Frigjerande kraft

Ein av dei som rosar den siste boka til Atzmon er John Mearsheimer, professor og forfattar som saman med Steven M. Waltz skreiv boka «The Israel Lobby and The US Foreign Policy».

- Slik eg ser det er det ikkje berre den amerikanske, men Vestens politikk i det heile som ligg under for den same lobbyen. Det må vere eit dilemma for dei liberale demokratia i Vesten at det er så, og eg beundrar Günter Grass som stod opp sa frå. Alle politikarar har ein pris, det er berre kunsten som er den genuint frigjerande krafta. Og jazzen er den ultimate forma for kunstnarleg fridom, det som er att etter John Coltrane og Charlie parker. Difor har eg kalla det siste albumet mitt «The Tide Has Changed», om tidevatnet etter det som har hendt med den arabiske våren, seier Gilad Atzmon.